مسابقات دانش مغز فرصتی است تا دانش آموزان با مفاهیم علوم اعصاب آشنا شده و انگیزه‌ی تحقیق بیشتر برای شناخت بهتر مغز در آنها به وجود آید.

مسابقات دانش مغز

علوم اعصاب (neuroscience) سعی دارد تا مرزهای نبوغ و استعداد آدمی را گسترش دهد و با مطالعه‌ی مکانیزم‌های عملکرد مغز، ریشه‌ی رفتارهای انسان و عوامل به وجود آورنده‌ی بیماری‌های مختلف، پنجره‌ی جدیدی را بر روی درک ما از خود گشوده است.

از زمانی که اولین شبکه‌های عصبی (neural network) در تکنولوژی‌های پیشرفته به کار گرفته شد و رابط‌های مغز-کامپیوتر (brain-computer interface) به بازار معرفی شدند، علوم اعصاب در مرکز توجه قرار گرفت و علاقه‌ی بسیاری را به خود جلب کرد. هدف مسابقات دانش مغز علاقه‌مند کردن دانش آموزان به مطالعات علوم اعصاب و آشنا کردن آنها با مفاهیم مختلف می‌باشد تا در نهایت بتواند نسل جدیدی از دانشمندان و پزشکان را تربیت و تحویل جهان دهد.

در حال حاضر هر ساله از ۵۳ کشور در مسابقات جهانی دانش مغز (brain bee competition) شرکت می‌کنند که این رقم در حال افزایش است و رشد صعودی دارد. هر سال حدود ۵۰ هزار دانش آموز از سرتاسر جهان در این مسابقات شرکت کرده و بیش از ۶۰۰ متخصص علوم اعصاب کار برگزاری، داوری و هدایت دانش آموزان را بر عهده می‌گیرند.

مسابقات دانش مغز (brain bee competition) که برای رنج سنی ۱۴ الی ۱۸ سال می‌باشد، در سه مرحله برگزار می‌شود: مسابقات محلی، مسابقات کشوری و مسابقات بین المللی. نفر اول مسابقات کشوری شانس حضور در مسابقات بین المللی را بدست آورده و به عنوان نماینده‌ی کشور خود به این مسابقات اعزام می‌شود. مسابقات دانش مغز هر ساله همزمان با کنفرانس بین المللی علوم اعصاب برگزار می‌شود و در هر سال کشور مختلفی میزبانی این مسابقات را بر عهده می‌گیرد.

فرمت و شکل کلی مسابقات دانش مغز ، هر ساله تا حدودی متغییر است ولی به طور کلی این مسابقات در بخش‌ها و موضوعات زیر برگزار می‌شود:

• پرسیدن سوال از دانش آموزان در مورد علوم اعصاب توسط داوران: گروه داوری از دانش آموزان سوال پرسیده و ممکن است بعضی از سوالات همراه با نمایش عکس باشد. دانش آموزان بین ۳۰ الی ۶۰ ثانیه زمان دارند تا جواب خود را بر روی کاغذ بنویسند.
• نوروآناتومی عملی (practical neuroanatomy): در این قسمت دانش آموزان باید به بررسی و معاینه ی قسمت های مختلفی از بافت مغز پرداخته و اسامی قسمت های مختلف و یا عملکرد آنها را تشخیص دهد.دانش آموزان در هر قسمت از این مرحله ی رقابت ۹۰ ثانیه زمان دارند تا جواب سوالات خواسته شده را بدهند.
• عصب-بافت شناسی (Neurohistology identification): در این مرحله مغز انسان و بافت های عصبی زیر میکروسکوپ به مدت ۴۵ ثانیه نمایش داده می شود. دانش آموزان باید اسامی قسمت های نمایش داده شده و یا عملکرد آنها را تشخیص دهند.
• تشخیص بیماری بر اساس معاینات و ویدئو های پزشکی: در این مرحله یک ویدئو از بیمار به همراه اطلاعات پزشکی اش نمایش داده می شود و دانش آموزان باید به تشخیص بیماری بپردازند. شرکت کنندگان میتوانند درخواست آزمایش بیشتر دهند و یا درخواست عکس پزشکی کنند.
• آزمون نوشتاری: در این قسمت دانش آموزان باید به ۳۰ سوال چند گزینه ای و یا پاسخ کوتاه جواب دهند. زمان این قسمت ۳۰ دقیقه می باشد و در بعضی از سوالات نیاز است تا تجزیه و تحلیلی بر روی اطلاعات و عکس های سوالات صورت گیرد.

قوانین مسابقات دانش مغز (Brain Bee)

• در این مسابقات انتظار میرود تا دانش آموزان از تقلب خودداری کرده و به درستی عمل کنند. هیچ گونه اغماضی در برابر تقلب صورت نخواهد گرفت. شرکت کنندگان مجاز به استفاده از هیچ گونه وسلیه ی ضبطی نخواهند بود. تمام عکس ها و ویدئوهای مربوط به مسابقه بعدا به صورت آنلاین منتشر خواهد شد.
• قبل از مسابقه، قوانین هر قسمت از مسابقه به صورت مفصل و به روز شده به اطلاع شرکت کنندگان خواهد رسید. قبل از شروع هر مرحله از مسابقه ی دانش مغز، داوران قوانین را دوباره به صورت خلاصه وار به شرکت کنندگان یادآوری خواهند کرد. در مرحله ی پرسش شفاهی از دانش آموزان، ممکن است برای سوالات مختلف زمان متفاوتی در نظر گرفته شود که به صورت شفاف به دانش آموزان اطلاع خواهند داد. جواب ها یا درست هستند و یا نادرست. به جواب های تکمیل نشده نمره ای تعلق نخواهد گرفت.
• تاثیر هر مرحله از مسابقه در نمره ی کل به صورت زیر خواهد بود:

1. پرسش شفاهی : ۲۵ درصد
2. آزمون نوشتاری : ۲۵ درصد
3. تشخیص بیماری : ۲۰ درصد
4. نوروآناتومی : ۲۵ درصد
5. عصب-بافت شناسی: ۵ درصد

• شرکت کنندگان باید نوشت افزارهای خود مانند مداد، پاک کن، خودکار و تراش را به همراه داشته باشند. همراه داشتن موبایل، ماشین حساب، ساعت های هوشمند و دیگر لوازم الکترونیکی به مسابقات مجاز نیست.

جوایز مسابقات دانش مغز (Brain Bee)

نفر اول: ۳ هزار دلار جایزه نقدی، دوره ی تابستانه ی کارآموزی تحت نظر جامعه ی علوم اعصاب، نشان مسابقات بین المللی دانش مغز (Brain Bee)

نفر دوم: ۲ هزار دلار جایزه نقدی

نفر سوم: ۱ هزار دلار جایزه نقدی

به تمام فینالیست های این مسابقات مدال و گواهی شرکت در این مسابقات اهدا خواهد شد.

تاریخچه ی مسابقات دانش مغز (Brain Bee)

مسابقات دانش آموزی دانش مغز در سال ۱۹۹۸ توسط دکتر نوربرت مایسلینسکی (Norbert Myslinski)  در دانشگاه مریلند تاسیس شد. هدف از این مسابقات تشویق و آشنا کردن دانش آموزان با علوم اعصاب و ایجاد انگیزه در آنها برای مطالعه ی هرچه بیشتر در این حوزه و پرورش نسل جدید از محققان و پزشکان می باشد تا بتوانند در آینده روش های درمانی جدیدی برای بیماری های مغز و اعصاب بیابند.

دکتر نوربرت مایسلینسکی در این مورد میگوید :

 هدف از مسابقات دانش آموزی دانش مغز، انگیزه بخشیدن به مردان و زنان جوان برای یادگیری در مورد مغز انسان و الهام بخشیدن به آنها برای وارد شدن به مسیر تحقیق و علوم اعصاب بالینی است. جهان به محققان و پزشکان نسل جدید نیاز دارد تا برای بیش از ۱۰۰۰ بیماری نورولوژیکی و فیزیولوژیکی درمان بیابد و آنها را مداوا کند.

کشورهای میزبان مسابقات دانش مغز

• سال ۲۰۰۹: کانادا، شهر تورنتو _ توسط انجمن روانشناسی آمریکا (The American Psychological Association)
• سال ۲۰۱۰: آمریکا، سن دیگو _ توسط انجمن روانشناسی آمریکا (The American Psychological Association)
• سال۲۰۱۱: ایتالیا، فلورانس _ توسط سازمان بین المللی تحقیقات مغز (The International Brain Research Organization)
• سال۲۰۱۲: آفریقای جنوبی، کپ تاون _ توسط کنگره جهانی روانشناسی (The World Congress of Psychology)
• سال۲۰۱۳: اتریش، وین _ توسط کنگره جهانی نورولوژی (World Congress of Neurology)
• سال ۲۰۱۴: آمریکا، واشنگتن _ توسط انجمن روانشناسی آمریکا (The American Psychological Association)
• سال ۲۰۱۵: استرالیا، کِرنز _ توسط توسط جامعه جهانی برای نورو-شیمی (International society for neurochemistry)، جامعه آسیا-اقیانوسیه برای نورو-شیمی (Asian pacific society for neurochemistry) جامعه نورساینس استرالیا (Australasian Neuroscience society )
• سال۲۰۱۶: دانکارک، کپنهاگ _ توسط فدراسیون جامعه علوم اعصاب اروپا (Federation of European Neuroscience Society)
• سال ۲۰۱۷: آمریکا، واشنگتن _ توسط انجمن روانشناسی آمریکا (The American Psychological Association)
• سال ۲۰۱۸: آلمان، برلین

مسابقات دانش مغز در ایران

مسابقات بین المللی Brain Bee که به اختصار (IBB (International Brain Bee خوانده میشود، در ایران از سال ۱۳۹۳ و با نام مسابقات دانش مغز برگزار میشود که متولی برگزاری آن انجمن علوم اعصاب ایران و ستاد توسعه ی علوم شناختی ایران است.

تمام دانش آموزانی که در گروه سنی ۱۴ الی ۱۸ سال قرار دارند، میتوانند در این مسابقات شرکت کنند. مسابقات دانش مغز به صورت دو مرحله ای برگزار میشود که مرحله ی اول آن به زبان فارسی می باشد اما مرحله ی دوم به زبان انگلیسی است.

بر اساس سال های گذشته مرحله اول مسابقات دانش مغز در آذر ماه و مرحله ی دوم آن در اردیبهشت ماه برگزار می شود.

منابع مرحله ی اول مسابقات دانش مغز کتاب حقایق مغز (Brain Facts) و کتاب دانش مغز (Neuroscience. Science of the Brain) میباشد و سوالات مرحله ی دوم آزمون Brain Bee طبق قوانین جهانی  از کتاب Essential Neuroscience می باشد.

کتاب حقایق مغز به درخواست انجمن جهانی علوم اعصاب به صورت رایگان در اختیار دانش آموزان قرار گرفته است. ترجمه ی کتاب حقایق مغز توسط دکتر عباس حق پرست، دکتر امیر رضوانی، دکتر حسین مظفری، دکتر علی شهبازی و خانم شهرناز پارسانیا صورت گرفته است و فایل PDF آن به صورت رایگان آن برای دانلود در اختیار علاقه مندان قرار دارد.

اما کتاب دانش مغز به صورت چاپی موجود می باشد و باید آن را خریداری نمود.

مسابقات دانش مغز سال ۲۰۱۸ در ایران

مرحله ی دوم مسابقات ملی دانش مغز در روز ۲۳ فروردین ۱۳۹۷ در شهر تهران برگزار گردید که خانم مهسا آرمان توانسط مدال طلای کشوری را تصاحب کند و جواز حضور در رقابت بین المللی Brain Bee را کسب کند. این مسابقات از طرف انجمن علوم اعصاب ایران و با حمایت ستاد توسعه ی علوم و فناوری های شناختی، آزمایشگاه ملی نقشه برداری مغز و دانشگاه علوم پزشکی ایران برگزار شد و ۳۰ دانش آموز برگزیده ی مرحله ی اول مسابقه ی دانش مغز، در ۴ بخش کتبی، شفاهی، عملی و تشخیص بیماری به رقابت پرداختند.

در این دوره خانم مهسا آرمان برای حضور در مسابقات بین المللی به برلین آلمان اعزام شد و توانست مقام چهارم این مسابقات را کسب کند.

برای ثبت نام در کلاس‌ها و یا دریافت اطلاعات تکمیلی، میتوانید با شماره‌ی زیر تماس حاصل فرمایید:

۰۹۱۲۷۰۶۲۴۹۳
مهندس ابراهیمیان، مدیر اجرایی

+113