مراحل بیماری پارکینسون: نشانه‌ها و علائم

بیماری پارکینسون یک اختلال مغزی است که باعث ایجاد مشکلات هماهنگی حرکتی، از جمله لرزش و اختلالات گفتاری می‌شود. فرد ممکن است تمام یا فقط برخی از علائم بیماری پارکینسون را داشته باشد.

در حالی‌ که تجربه بیماری پارکینسون (parkinson’s disease) در هر فرد به‌ صورت متفاوت عمل می‌کند، اما بسته به علائم، به چند مرحله تقسیم می‌شود. در این مقاله، ما علائم و نشانه‌هایی که معمولا در هر مرحله از بیماری پارکینسون وجود دارد را بررسی می‌کنیم.

مراحل بیماری پارکینسون چیست؟

بیماری پارکینسون شامل پنج مرحله می‌باشد. هر مرحله علائم تغییریافته یا جدیدی را شامل می‌شود که فرد احتمال دارد با آن مواجه شود.‌

تقسیم بیماری به مراحل مختلف، به پزشکان و مراقبت‌کنندگان کمک میکند تا به مقابله با برخی از چالش‌هایی که فردِ در معرض پیشرفت بیماری تجربه می‌کند، بپردازند.

مرحله‌ی اول بیماری پارکینسون

در طی مراحل اولیه‌ی بیماری پارکینسون، علائم به طور مشهود فرد را درگیر نمی‌کنند و بیمار علائم خفیفی را تجربه می‌کند. فرد کارهای روزمره‌ی خود را با کمی مشکل انجام می‌دهد. بنابراین بسیاری از نشانه‌ها و علائم در مرحله‌ی یک می‌توانند نادیده گرفته شوند.

برخی از نشانه‌ها و علائم این مرحله شامل تغییر در موارد زیر است:

• طرز ایستادن
• حالات چهره
• راه رفتن

علاوه بر این موارد، فرد ممکن است لرزش خفیفی را در یک طرف بدن تجربه کند. پزشک ممکن است در این مرحله دارو تجویز کند که به کنترل علائم کمک خواهد نمود.

مرحله‌ی دوم بیماری پارکینسون

در این مرحله از بیماری، لرزش، رعشه و سفتی در هر دو طرف بدن، بیمار را تحت تاثیر قرار می‌دهد و بسیار قابل توجه است.

سفتی عضلات سبب کندی در انجام کارهای روزانه‌ی فرد می‌شود. با توجه به سن بیمار و سایر عوامل، ممکن است حفظ زندگی مستقل برای فرد دشوار باشد.

بیماری پارکینسون در این مرحله روی راه‌ رفتن، تکلم، ایستادن و وضعیت بدن تاثیرات قابل توجهی می‌گذارد.

مرحله‌ی سوم بیماری پارکینسون

مرحله‌ی سوم یا مرحله‌ی میانی این بیماری، با افزایش علائم مشخص می‌شود و فرد بیشتر یا همه‌ی علائم مرحله‌ی دوم را همراه با علائم زیر تجربه می‌کند.

• مشکلات تعادلی
• حرکات آرام
• واکنش‌های آرام و آهسته

فرد در مرحله‌ی سوم بیماری پارکینسون باید از احتمال افزایش افتادن بر اثر مشکلات تعادل و هماهنگی، آگاه باشد. لباس پوشیدن و سایر کارهای شخصی نیز با مشکل بیشتری رو به رو خواهد شد.
درمان بیماری پارکینسون در این مرحله شامل هر دو نوع درمان دارویی و فیزیوتراپی می‌باشد که بعضی از افراد مبتلا، به درمان پاسخ مثبت می‌دهند در حالی‌ که سایر افراد ممکن است بهبود زیادی نداشته‌ باشند.

مرحله‌ی چهارم بیماری پارکینسون

در مرحله‌ی چهارم بیماری پارکینسون، فعالیت‌های روزانه به چالش کشیده می‌شوند و حتی ممکن است امکان‌ناپذیر شوند. این احتمال نیز وجود دارد که فرد به مراقبت روزانه نیاز داشته‌ باشد زیرا عموماً زندگی مستقل امکان‌پذیر نیست. افراد در این مرحله ممکن است بتوانند روی پای خود بایستند. البته این امکان نیز وجود دارد که برای راه رفتن به واکر یا سایر وسایل جانبی نیاز داشته باشند.

مرحله‌ی پنجم بیماری پارکینسون

آخرین و دردناک‌ترین مرحله‌ی بیماری پارکینسون، مرحله‌ی پنجم است. فرد به دلیل سفتی عضلات قادر به ایستادن و حرکت نیست و بسته به سن و وضع سلامت، فرد ممکن است درازکشیده در بستر باشد یا از صندلی چرخدار استفاده کند.
برخلاف مراحل اولیه، فرد به مراقبت پرستاری نیاز دارد و این همکاری‌ها سبب انجام فعالیت‌های روزانه و جلوگیری از وقوع حوادث و اتفاقات خطرناک می‌شود.

در مرحله‌ی پنجم، فرد احتمالا تغییرات زیر را احساس می‌کند:

• توهمات
• جنون و زوال عقل
• پاسخ کند به داروها
• گیجی

نشانه‌ها و علائم

علائم اصلی بیماری پارکینسون شامل:

• حرکات آرام Bradykinesia
• تکانه‌های کنترل نشده و لرزش
• سفتی اندام‌ها
• مشکلات تعادل
• مشکلات ایستادن

تمرکز روی نشانه‌های فیزیکی یا حرکتی پارکینسون بسیار مشخص است، با این حال چندین نشانه‌ی غیر حرکتی مرتبط با بیماری پارکینسون نیز وجود دارد.

بیشتر بخوانید: دستگاه عصبی محیطی انسان: آناتومی و عملکرد

نشانه‌های غیر حرکتی شامل:

• مشکلات بویایی
• اضطراب
• افسردگی
• مشکلات بینایی
• خستگی
• تغییرات آگاهی مانند از دست دادن حافظه
• بیخوابی
• مشکلات تکلم
• یبوست
• اختلال در بلع

معمولا در ابتدای بیماری علائم کمی ناراحت کننده است و در هنگام پیشرفت بیماری پارکینسون، این حس شدیدتر می‌شود.

بیشتر بخوانید: حافظه انسان، ظرفی پرنشدنی

مقیاس درجه‌بندی بیماری پارکینسون

یک پزشک معمولا به هنگام صحبت‌کردن درباره بیماری پارکینسون با یک فرد، از یک مقیاس درجه‌بندی برای کمک به تعیین پیشرفت بیماری استفاده می‌کند. این مقیاس درجه‌بندی همانطور که در بالا ذکر شد، به دنبال این است که چگونه فرد رنج می‌برد یا اینکه علائم بدتر می‌شوند. اکثرمقیاس‌ها بر اساس علائم حرکتی هستند اما مقیاس‌های دیگری با تمرکز بر علائم غیرحرکتی نیز وجود دارند.

دو مقیاس معمول برای استفاده‌ی پزشکان:

• (Undifiend Parkinson’s Disease Rating Scale (UPDRS
• Hoehn&Yahr Stage

(Undifiend Parkinson’s Disease Rating Scale (UPDRS

یک ابزار جامع برای دیدن انواع نشانه‌های بیماری پارکینسون است. برخی از علائم این ارزیابی عبارتند از:

• عملکرد روانی
• خلق و خوی
• تعامل اجتماعی
• حرکت

با نگاهی به انواع مختلفی از علائم، پزشکان نه تنها توانایی‌های حرکتی آن‌ها را درک می‌کنند، بلکه به درک بهتری از چگونگی تاثیر پارکینسون بر زندگی روزمره‌ی فرد می‌رسند.

Hoehn&Yahr stage

مقیاس نسبتا ساده که تمرکز بر پیشرفت علائم حرکتی است و در مقیاس ۱ تا ۵ دسته‌بندی می‌شوند. این مقیاس شامل:

• ۱ تا ۲ نشانه در مراحل اولیه
• ۲ تا ۳ نشانه در مراحل میانی
• ۴ تا ۵ نشانه در مراحل پیشرفته

پیشرفت بیماری پارکینسون چگونه است؟

پزشکان و محققان از یک نظریه به نام تئوری براک (Braak’s hypothesis) استفاده می‌کنند. این نظریه بر این مبنا است که پارکینسون در چند بخش سیستم عصبی مرکزی شروع می‌شود. از جمله:

• سیستم عصبی داخل روده‌ها
• بصل النخاع (the medulla)
•  پیاز بویایی (the olfactory bulb)

آسیب پیاز بویایی بر روی حس بویایی تاثیر می‌گذارد. به همین علت محققان به دنبال این هستند که چگونه از تغییرات بویایی برای تشخیص زودهنگام این بیماری استفاده کنند. فرضیه براک در ادامه توضیح می‌دهد که پیشرفت بیماری پارکینسون با گسترش آن به جسم سیاه (substantia nigra) و قشر مغز منجر به اختلالات حرکتی می‌شود.

بیشتر بخوانید: آناتومی مغز انسان

چشم‌انداز

در حال حاضر هیچ درمان شناخته شده‌ای برای بیماری پارکینسون وجود ندارد. هنگامی که پارکینسون تشخیص داده می‌شود، علائم به خصوص در مراحل اولیه با داروها و درمان‌های دیگر، درمان می‌شوند.
با پیشرفت بیماری، کیفیت زندگی افراد کاهش می‌یابد زیرا عملکردهای طبیعی فرد مانند خوردن و بلع دچار آسیب می‌شوند.

در حالی که بیماری پارکینسون تهدید کننده‌ی زندگی نیست، اما ممکن است عوارض تهدید کننده‌ای مانند خفه شدن با غذا در حین غذا خوردن و یا افتادن، داشته باشد.

واژه‌نامه

• لرزش (tremor): حرکت غیر‌مستقیم، تا حدودی ریتمیک، انقباض عضلانی و آرام‌شدن است که شامل نوسانات یا حرکات تکان‌دهنده یک یا چند قسمت بدن است. شایع‌ترین حرکت غیرارادی است و می‌تواند روی دست‌ها، بازوها، چشم‌ها، صورت، سر، تارهای صوتی، تنه و پاها تاثیر بگذارد.
• رعشه (trembling): تکان‌دادن یا لرزش، به طور معمول در اثر اصطراب، هیجان و یا ضعف پدید می‌آید.
• علامت (symptom): هر گونه شواهد ذهنی بیماری که فرد بیمار تجربه می‌کند و ممکن است از دید پزشک مشاهده نشود. (توسط بیمار به پزشک گزارش می‌شوند)
• نشانه (sign): هر گونه شواهد عینی بیماری که سبب تشخیص بیماری توسط پزشک می شود.
• توهم (hallucination): یک تجربه شامل درک ظاهری از چیزی که در حال حاضر وجود ندارد.
• زوال عقلی (dementia): یک بیماری خاص نیست. مجموعه علائمی است که سبب کاهش حافظه و یا دیگر مهارت‌های تفکر برای انجام فعالیت‌های روزمره می‌شود.
• Bradykinesia: اختلال در حرکت بدن (حرکت به صورت آهسته)
• بی‌خوابی (insomnia): مشکلات در به خواب رفتن یا هنگام خواب

چنانچه شما نیز اطلاعات تکمیلی در مورد بیماری پارکینسون دارید، می‌توانید آن را با دیگر خوانندگان www.brainbee.ir در میان بگذارید.

منبع: Parkinson’s stages: Signs and symptoms

+82