چرا بعضی از کودکان نسبت به محیط پیرامون خود حساس تر هستند.
خلاصه
آیا تفاوت لاک پشتی که در اب زندگی میکند را با لاک پشتی که روی زمین زندگی می کند می دانید؟ آنها بسیار شبیه به هم هستند اما مکان مناسب برای زندگی باعث شده تا روش زندگی انها متفاوت باشد. این موضوع در مورد کودکان نیز صدق می کند به این صورت که دو کودک در یک خانه بزرگ می شوند اما نتایج زندگی آنها می تواند متفاوت باشد. چرا اینگونه است؟ دیده می شود که برخی از کودکان نسبت به محیطشان واقعاً حساس هستند کودکان حساس وقتی در یک محیط مثبت قرار می گیرند بیشترین سود را می برند مانند آنهایی که با پدر و مادرشان ارتباط نزدیک و صمیمی دارند، اما آنها رنج زیادی را در محیط های منفی متحمل می شوند مانند مواردی که کودکان در کشمکش زیاد خانواده قرار دارند. سایر کودکان نسبت به محیط خود انعطاف پذیر هستند و در اکثر محیط ها عملکرد خوبی دارند. این تفاوت در حساسیت با فرضیه ای به نام مدل “حساسیت افتراقی” توصیف می شود. در این مقاله ما چگونگی نگاه دانشمندان به مغز برای شناسایی نوجوانان حساس و انعطاف پذیر را توضیح خواهیم داد.
بسیاری از تغییرات در دوران نوجوانی (۱۳–۱۹) اتفاق می افتد مانند بلوغ، تغییر در روابط اجتماعی و تکوین مغز، در این زمان نوجوانان بیشتر با دوستانشان رفت و آمد می کنند و به طور کلی بیشتر به مقبولیت اجتماعی اهمیت می دهند اما برخی از نوجوانان در این زمان دچار افسردگی (یک اختلال سلامت روان که با تأثیر بر خلق و خو و از بین رفتن علاقه به فعالیت ها زندگی را مختل می کند) و اضطراب می شوند. عوامل رشدی سریع دیگری وجود دارد که دارای نتایج مثبتی هستند مانند کاهش ریسک پذیری.
چرا بعضی از نوجوانان در این سال ها خوب عمل می کنند در حالی که دیگران ممکن است در حال تقلا برای ان باشند؟حساسیت افتراقی یک فرضیه برای توضیح این است که چرا افراد نتایج متفاوتی در پاسخ به محیطشان دارند. این مدل یک فرضیه علمی است که میتواند به توضیح اینکه چرا کودکان نسبت به محیط خود از سطح حساسیت مختلفی برخوردار هستند کمک کند.
حساسیت افتراقی چیست؟
کودکانی که در یک خانه بزرگ می شوند میتوانند بسیار متفاوت از یکدیگر باشند، اما دلیل چیست؟ طبق مدل حساسیت افتراقی سطح طبیعی حساسیت کودکان که به نظر می رسد ناشی از تفاوت های طبیعی در رشد مغز بین کودکان باشد، می تواند باعث شود کودکان در یک محیط یکسان رشد کنند اما عملکردی متفاوت و یا پاسخ های یکسانی نسبت به شرایط داشته باشند. این مدل نشان دهنده دو نوع از افراد است، کودکانی که به طور طبیعی حساس هستند و کودکانی که به طور طبیعی انعطاف پذیر هستند، یعنی حساسیت کمتری دارند. این دو گروه از کودکان ممکن است در نحوه کارکرد مغزشان دارای تفاوت باشند تشخیص این تفاوت ها تنها با نگاه کردن به آنها کار دشواری است! کودکان حساس تحت تأثیر محیط خود قرار می گیرند اگر آنها در یک محیط منفی مانند خانه ای که مشاجره های زیادی دارد قرار داشته باشند به احتمال زیاد نتایج منفی مانند افسردگی خواهند داشت. اما حساس بودن همیشه بد نیست! اگر کودکان حساس در یک محیط مثبت مانند خانه ای مملو ازعشق زندگی کنند واقعاً خوب عمل می کنند. کودکان انعطاف پذیر نسبت به محیط خود حساس نیستند منظور این است که حتی اگر در محیط های منفی قرار بگیرند احتمال خوب عمل کردن انها زیاد است. لاک پشت آبی و لاک پشت خاکی را تصور کنید آنها از بیرون بسیار شبیه به هم هستند اما علم زیست شناسی آنها را بسیار متفاوت نشان می دهد و بسیاری از مردم در تشخیص انها گیج می شوند، لاک پشت های آبی و لاک پشت های خاکی مکان زندگی متفاوتی دارند، لاک پشت های آبی می توانند در آب و خشکی زنده بمانند، در مدل حساسیت افتراقی کودکان انعطاف پذیر مانند این لاک پشت ها هستند زیرا در هر دو محیط نتایج متوسطی دارند. لاک پشت های خاکی از گروه حیوانات خشکی هستند آنها نمی توانند شنا کنند و در یک محیط آبی سرنوشت وحشتناکی خواهند داشت. لاک پشت های خاکی برای زنده ماندن به زمین نیاز دارند و زمانی که در خشکی هستند عملکرد بهتری نسبت به لاک پشت های آبی دارند، این لاک پشت ها مانند کودکان حساس در مدل حساسیت افتراقی هستند (شکل ۱).
شکل ۱ – حساسیت افتراقی.
فرضیه حساسیت افتراقی بیان می کند که گرچه یک فضای مثبت برای همه خوب است اما بسته به انعطاف پذیری یا حساس بودن افراد می توانند نتایج مختلفی را در یک محیط منفی یکسان داشته باشند. در این شکل از لاک پشت ها ی ابی برای نشان دادن افراد انعطاف پذیر و از لاک پشت ها ی خاکی برای نشان دادن افراد حساس استفاده شده است. محور x نوع محیط را از آب به زمین نشان می دهد. برای مردم این یک خانه با شرایط منفی یا مثبت تصور خواهد شد. محور y نتیجه زندگی را نشان می دهد از منفی به مثبت. لاک پشت های انعطاف پذیر (نارنجی) بدون توجه به محیطشان نتایج خوبی دارند. لاک پشتهای حساس (سبز) بسته به محیط از نتایج منفی به مثبت می رسند. لاك پشت های خاکی در محيط آب نتايج منفي دارند اما اگر در محيطی خشک باشند رشد مي كنند و نتايج بسيار مثبتي خواهند داشت. (اقتباس شده از اليس و همكاران)
مطالعه مغز برای اندازه گیری حساسیت افتراقی
مانند لاک پشت های ابی و لاک پشت های خاکی کودکان با یکدیگر متفاوت هستند، حتی از جهاتی که به راحتی نمی توانیم ببینیم مانند تفاوت در مغز آنها. با افزایش سن مغز در ساختار(شکل و اندازه) و عملکرد (نحوه عملکرد) خود تغییر پیدا می کند. دانشمندان می توانند با استفاده از فناوری موسوم به تصویربرداری تشدید مغناطیسی (MRI) تغییرات رشد مغز را بررسی کنند. ام.آر.آی از آهن رباهای بسیار قوی برای گرفتن عکس ایمن از مغز استفاده می کند. یکی از روش هایی که محققان برای مطالعه مغز از آن استفاده می کنند اندازه گیری مناطق مختلف مغز است. برای انجام این کار آنها از نوعی MRI به نام ام.آر.آی ساختاری (sMRI) استفاده می کنند که می تواند به محققان نشان دهد چگونه اندازه مغز کودکان با افزایش سن تغییر می یابد. مغز وقتی بزرگ می شویم فقط بزرگتر نمی شود! بعضی مناطق واقعاً کوچکتر می شوند و قسمتهای مختلف مغز با سرعتهای مختلف تکوین پیدا می کنند. راه دوم برای مطالعه مغز اندازگیری فعالیت مناطق مختلف در زمان انجام کارهای مختلف است. ما از قسمتهای مختلف مغزی برای انجام کارهایی مانند خواندن کتاب یا بازی با دوستان استفاده می کنیم. برای اندازه گیری فعالیت مغزی محققان از نوع دیگری از MRI به نام ام.آر.آی عملکردی (fMRI) استفاده می کنند fMRI چگونگی عملکرد مناطق مغزی که در طی کارهای مختلف فعال می شوند را به محققان نشان می دهد. بررسی ساختار و عملکرد مغز به محققان اجازه می دهد تا کودکان حساس و انعطاف پذیر را شناسایی کنند. در اینجا ما دو مطالعه را توصیف می کنیم که از MRI یا fMRI برای انجام این کار استفاده کرده اند.
حساسیت افتراقی به اندازه یک منطقه خاص از مغز مرتبط است.
در یک مطالعه محققان تحیق کردند که آیا اندازه ناحیه خاص مغزی به نام هیپوکامپ (ساختاری از مغز که حافظه و یادگیری را تنظیم می کند) مربوط به سطح حساسیت کودک است؟ هیپوکامپ ناحیه ای از مغز است که به افراد کمک می کند تا خاطرات خود را بسازند و از گذشته خود یاد بگیرند (شکل ۲). اندازه هیپوکامپ در زمانی که کودکان هنگام تکوین مغز دچار استرس می شوند می تواند تغییر کند. محققان با استفاده از MRI اندازه هیپوکامپ نوجوانان را اندازه گیری کردند. طبق مدل حساسیت افتراقی نوجوانان حساس هیپوکامپ بزرگتری خواهند داشت در حالی که نوجوانان انعطاف پذیر دارای هیپوکامپ کوچکتری هستند. محققان می خواستند بدانند که آیا کودکان در معرض پرخاشگری مادر بیشتر افسردگی دارند یاخیر؟ پرخاشگری مادرانه زمانی است که یک مادر بدقلق است، فریاد می کشد یا با فرزندش مشاجره می کند. در این مطالعه محققان تعامل گروه های والدین و فرزندان را برای تعیین میزان پرخاشگری مادر مشاهده کردند. پرخاشگری کم مادر مانند محیطی خشک برای لاک پشت خاکی یک محیط مثبت است. پرخاشگری زیاد مادران مانند آب برای لاک پشت خاکی یک محیط منفی خواهد بود. افسردگی زمانی است که فردی احساس غم می کند و نمی خواهد کاری انجام دهد افراد افسرده حتی نسبت به فعالیت هایی که در گذشته باعث خوشحالی آنها می شد احساس بی علاقه بودن می کنند.
شکل ۲ – تفاوت مناطق مغزی بین جوانان حساس و انعطاف پذیر را نشان می دهد.
اولین تصویر قسمت داخلی مغز را نشان می دهد که رو به روی شماست (نمای روبرو). محل اینسولای قدامی (AI) با رنگ زرد نشان داده شده است. تصویر دوم درون مغز، وقتی فردی به سمت راست (نمای جانبی) قرار دارد را نشان می دهد. محل هیپوکامپ به رنگ سبز نشان داده شده است، قشر سینگولا قدامی پشتی (dACC) به رنگ آبی و قشر فرعی قدامی قشری سینگولا (sgACC) به رنگ بنفش است.
این مطالعه نشان داد دختران با هیپوکامپ بزرگتر نسبت به پرخاشگری مادر حساسیت بیشتری دارند وقتی دختران حساس سطح بالایی از پرخاشگری مادر را تجربه کردند، بالاترین سطح افسردگی را داشتند. اما به یاد داشته باشید حساس بودن همیشه بد نیست! هنگامی که دختران حساس سطح پایینی از پرخاشگری مادر را تجربه می کنند با کمترین میزان افسردگی رشد می کنند. از آنجا که عملکرد آنها بر اساس محیطشان متفاوت است مانند لاک پشت خاکی هستند. در مقابل دخترانی با هیپوکامپ کوچکتر در برابر پرخاشگری مادران انعطاف پذیر هستند و بدون توجه به نوع محیط افسردگی آنها کم است. این نوجوانان مانند لاک پشت های آبی هستند زیرا به محیط خود حساس نیستند.
حساسیت افتراقی می تواند ناشی از تغییر در عملکرد برخی از مناطق مغز باشد.
محققان می توانند برای بررسی حساسیت بزرگسالان نسبت به محیط عملکرد مغز آنها را اندازه گیری کنند. در مطالعه دیگری محققان از fMRI برای اندازه گیری فعالیت مغز در سه ناحیه مغزی سیستم لیمبیک استفاده کردند. گروهی از ساختارهای مغزی که در تنظیم احساسات نقش دارند. این سیستم شامل قشر قدامی پشتی سینگولیت(dACC)، قشر فرعی قدامی سینگولیت(sgACC)، اینسولای قدامی(AI) و مناطق دیگر است (شکل ۲). این سه منطقه بخشی از مناطق مغزی هستند که به درد اجتماعی پاسخ می دهند آنها در احساسات مربوط به ارتباط اجتماعی یا محرومیت اجتماعی دخیل هستند. در حالی که نوجوانان در دستگاه fMRI بودند وظیفه ی آزمایشگاهی را گذراندند که به آنها احساس طرد شدن از نظر اجتماعی داده می شد. با توجه به مدل حساسیت افتراقی کودکانی که واقعاً نسبت به احساس محرومیت حساس هستند، در طول آزمایش وقتی از جمع همسالان خود حذف می شوند فعالیت زیادی در این مناطق مغزی خواهند داشت اما نوجوانان انعطاف پذیر در این مناطق مغزی فعالیت کمی نشان می دهند.
محققان دریافتند دختراني كه هنگام انجام كار آزمايشگاهي از فعاليت مغزي بالايي برخوردار بودند، به اين معني كه نسبت به احساس طرد شدن حساسيت بيشتري دارند، نسبت به روابط خانوادگي خود نيز حساس ترند. در این مطالعه نوجوانان به یک نظرسنجی در مورد علائم افسردگی آنها و اینکه والدین چگونه از انها حمایت میکنند پاسخ دادند. به عنوان مثال اینکه ایا می توانند با والدین خود در مورد مشکلات خود صحبت کنند یا نه. وقتی دختران حساس روابط عاطفی وحمایتی والدین را داشتند پیشرفت کردند و کمترین میزان افسردگی را نشان دادند، اما وقتی آنها روابط استرس زایی با والدین خود داشتند رنج می بردند و بالاترین سطح افسردگی را نشان می دادند، این بدان معنی است که دخترانی با فعالیت بیشتر در مناطق مغزی پاسخ دهنده به محرومیت اجتماعی در محیط های استرس زا علائم افسردگی بیشتری دارند اما در محیط های حمایتی علائم افسردگی کمتری دارند، آنها مانند لاک پشت های خاکی هستند. دختران انعطاف پذیر هنگامی که طرد می شدند فعالیت مغزی کمتری در همان مناطق مغزی نشان می دادند فارغ از محیط خانه انها تقریباً سطح افسردگی یکسانی نشان دادند، آنها مانند لاک پشت های ابی هستند (شکل ۳).
شکل ۳ – فعالیت زیاد dACC مغز(قشر قدامی پشتی سینگولیت) باعث حساسیت جوانان نسبت به محیط می شود. خط بنفش نشان می دهد که افراد حساس با سطح بالایی از فعال سازی dACC بر اساس نوع محیطی که تجربه می کنند سطح علائم افسردگی متغییری دارند. آنها در یک محیط استرس زا بالاترین سطح ازعلائم افسردگی را داشتند و در یک محیط حمایتی علائم افسردگی کمتری را نشان می دادند. خط سبز نشان دهنده افراد انعطاف پذیر است که فعالیت dACC کمی دارند عملکرد آنها از نظر علائم افسردگی بدون توجه به محیطی که با آن روبرو می شوند تقریباً ثابت است (بر اساس رودلف و همکاران )
نتیجه
این مطالعات به ما کمک می کند تا درک کنیم چرا نوجوانان می توانند چنین عملکرد متفاوتی داشته باشند، حتی اگر در یک محیط مشابه رشد کنند. حتی اگر در خارج نتوانیم تفاوت هایی را ببینیم مطالعه مغز به ما کمک می کند تا ببینیم برخی از نوجوانان نسبت به محیط خود حساس ترند. نوجوانانی که مانند لاک پشت های خاکی هستند و حساس ترند در محیط های مثبت نتایج بهتری را نشان می دهند اما در محیط های منفی عملکرد بدی دارند. افرادی که مانند لاک پشت های آبی هستند بدون توجه به نوع محیطی که تجربه می کنند عملکرد خوبی خواهند داشت. با این حال مهم نیست که شما مانند لاک پشت های آبی هستید یا لاک پشت های خاکی یک فضای مثبت همیشه برای شما مناسب تر خواهد بود!
References
[۱] ↑ Schriber, R. A., and Guyer, A. E. 2016. Adolescent neurobiological susceptibility to social context. Dev. Cogn. Neurosci. 19:1–۱۸٫ doi: 10.1016/j.dcn.2015.12.009
[۲] ↑ Ellis, B. J., Boyce, W. T., Belsky, J., Bakermans-Kranenburg, M. J., and Van IJzendoorn, M. H. 2011. Differential susceptibility to the environment: an evolutionary–neurodevelopmental theory. Dev. Psychopathol. 23:7–۲۸٫ doi: 10.1017/S0954579410000611
[۳] ↑ Hoyos, P., Kim, N., and Kastner, S. 2019. How is magnetic resonance imaging used to learn about the brain? Front. Young Minds 7:86. doi: 10.3389/frym.2019.00086
[۴] ↑ Whittle, S., Yap, M. B., Sheeber, L., Dudgeon, P., Yucel, M., Pantelis, C., et al. 2011. Hippocampal volume and sensitivity to maternal aggressive behavior: a prospective study of adolescent depressive symptoms. Dev. Psychopathol. 23:115–۲۹٫ doi: 10.1017/S0954579410000684
[۵] ↑ Rudolph, K. D., Davis, M. M., Modi, H., Fowler, C., Kim, Y., Miernicki, M. E., et al. 2018. Differential susceptibility to parenting in adolescent girls: moderation by neural sensitivity to social cues. J. Res. Adolesc. 30:177–۹۱٫ doi: 10.1111/jora.12458
source Link:
https://kids.frontiersin.org/article/10.3389/frym.2020.00113
